List do Mamy i Taty Przedszkolaka 🙂
Wpływ dojrzałości emocjonalno-społecznej u dzieci na zdobywanie wiedzy i umiejętności w szkole.
Świat emocji i relacji powinien być poznawany razem z dzieckiem poprzez świadome i mądre działania dorosłych. Troszcząc się o własne relacje społeczne szanując innych ludzi, będziemy żywym przykładem dla dziecka. Wątpliwości rodziców dotyczące poziomu kompetencji emocjonalno-społecznych pojawiają się zwykle przed rozpoczęciem nauki szkolnej . Niewątpliwie aby sprostać nowym wyzwaniom jak nauka czytania, pisania i liczenia potrzeba nie tylko sprawnego umysłu, ale również odpowiedniego „wyposażenia” emocjonalno-społecznego. Dziecku, które nabyło w wieku przedszkolnym wiele doświadczeń, nauczyło się rozpoznawać uczucia własne oraz innych, będzie łatwiej funkcjonować w grupie rówieśniczej. Oczywiście jest to dopiero początek długiej drogi, na której rodzice będą odgrywali bardzo ważną rolę.
Jakie umiejętności należy, wziąć pod uwagę, aby ocenić kompetencje emocjonalno-społeczne naszego dziecka ?
* Znajomość i rozpoznawanie emocji.
Czy dziecko, obserwując twarz, minę, zachowanie drugiej osoby, potrafi odgadnąć kiedy ta osoba jest wesoła, smutna, rozzłoszczona.
* Wiedza na temat sposobów regulowania przykrych emocji.
Czy dziecko potrafi wskazać, w jaki sposób można się zachować, aby poradzić sobie z trudnymi emocjami, gdy się boimy, jesteśmy smutni, gdy się złościmy ( np. poleżeć na łóżku, przytulić się do misia, odejść stamtąd ).
* Rozumienie sytuacji społecznych przedstawionych na obrazkach.
Czy dziecko potrafi domyślić się co robią poszczególne osoby, jak się czują, dlaczego tak się czują, co może stać się potem. Od sposobu rozumienia zdarzenia zależy ewentualna reakcja dziecka ( np. w sytuacji gdy jakieś dziecko odbiera drugiemu zabawkę).
* Rozumienie, że każdy człowiek ma swoje uczucia i potrzeby, zazwyczaj odmienne niż nasze własne ( np. ja chcę biegać z Kasią, ona jest już zmęczona ).
*Znajomość zasad postępowania w sytuacjach trudnych społecznie.
Jeśli dziecko dysponuje choćby teoretycznym zasobem dobrych strategii społecznych, zwiększa się prawdopodobieństwo, że w sytuacji konfliktowej zachowa się w taki sposób, aby zadbać o swój interes, ale równocześnie nie zrobić krzywdy drugiemu dziecku.
Obecnie związek dojrzałości emocjonalnej a powodzenie edukacyjne dziecka rozpoczynającego naukę szkolną wydaję się oczywisty. W szkole napotyka zadania, które są dla niego trudne lub mało atrakcyjne. Uczeń aby sprostać wymaganiom edukacyjnym musi zrobić coś, na co aktualnie wcale może nie mieć ochoty.
Warto, więc w wieku przedszkolnym w różnoraki sposób rozwijać u dzieci kompetencje emocjonalno-społeczne.
* Rozmawiając nie tylko o zachowaniu, ale o jego i własnych emocjach.
* Wspólnie czytając książeczki dziecięce i bajki psychoedukacyjne, rozmawiamy o tym jak czują się bohaterowie, co mogą zrobić, żeby poradzić sobie z trudnymi uczuciami.
* Pozwalamy dziecku przegrywać podczas gier planszowych, liczy się zabawa a nie dominowanie nad innymi.
* Prosimy dziecko, aby poczekało w sytuacji, gdy nie możemy od razu spełnić jego prośby.
* Kiedy dziecko nie może sobie z czymś od razu poradzić, zachęcamy je, aby spróbowało po raz drugi (pomagamy, podpowiadamy, ale nie wyręczamy).
* Pozwalamy dziecku odczuwać naturalne poczucie braku, frustrację, w razie potrzeby udzielamy dziecku wsparcia, ale nie wyręczamy.
Istotną zasadą w kształtowaniu emocjonalności naszego dziecka, będzie jak w wielu innych przypadkach, zachowanie równowagi i umiaru, ponieważ „ dzieciństwo zna właściwe sobie sposoby widzenia, myślenia, czucia ; nie ma nic błędniejszego niż chcieć je zastąpić sposobami właściwymi ludziom dorosłym.”
Bibliografia :
- Grotberg „Zwiększanie odporności psychicznej, wzmacnianie sił duchowych”, Warszawa 2000 r.